Kariyer Portföyü Oluşturma Yeni Bir Gerçek
84 bin, 36 bin ve 6,4 bin - bu kadar insan işten çıkarıldı Ocak, Şubat ve Mart aylarında zaten. 2022 yılında dünya genelinde yaklaşık 161 bin çalışan işten çıkarıldı. Daha önce işgücünü küçültmeye gitmediği için övülen Atlassian gibi şirketler de yıllar süren hızlı büyümenin ardından kendilerini kesinti yapmak zorunda buldu. 6 Mart'ta Atlassian işten çıkarma yapacağını doğruladı İş gücünün %5'i.
Of course, there are multiple market-related factors at play here - from the looming recession to AI advances and trade wars to a lack of funding. Organisations are looking to cut costs in every way they can, and they have had to identify the parts of the business that are not key to its core or are not working. In some cases, these cuts have been expected and planned for. Others have been more "reactive" than anything else.
Bu kıyasıya küçülme örnekleri, ister son derece stratejik bir pozisyon isterse basit bir giriş seviyesi rolü olsun, hiçbir işin gerçekten güvende olmadığı hissini yaratıyor. Pandemi sırasında muhtemelen çalışanlardan yana olan güç dengesi, son birkaç ayda çarpıcı bir şekilde yön değiştirdi.
Hiç şüphe yok ki çalışanlar, değişen iş dünyasında yönlerini bulma ihtiyacına yanıt olarak kariyer portföyleri hakkında düşünüyorlar (ve düşünmeliler). Çalkantılı zamanlarda kariyerlerini sürdürmelerine yardımcı olabilecek ya da en azından keşfetmeleri için yeni yollar açabilecek seçenekler arıyorlar. İşte tam da bu noktada kariyer portföyü kavramı ön plana çıkıyor.
Kariyer Portföyü Oluşturma Nedir?
Basitçe ifade etmek gerekirse, kariyer portföyü oluşturma, bireylerin çeşitli ve esnek bir kariyer oluşturmak için yarı zamanlı işler veya serbest çalışma yürüttüğü bir kavramdır. Bu eğilim, kişinin kariyeri üzerinde daha fazla kontrol sahibi olma arzusu ve daha iyi finansal seçenekler araması nedeniyle ortaya çıkmıştır. Ancak mesele sadece para değil. Özünde kariyer portföyü oluşturma, kişinin kariyer gelişimini vurgulamasına, yeni beceriler öğrenmesine ve hareket halindeyken kendisi için daha fazla keşif fırsatı yaratmasına olanak tanıyan daha geniş, uyarlanabilir ve gelişen bir profesyonel hayata açılan kapıdır.
Aslına bakılırsa, kariyer portföyü oluşturma, daha ilkel ve parçalı bir şekilde de olsa, şu ya da bu şekilde var olmuştur. Örneğin, yatırımcılar genellikle yatırımlarını farklı sektörler arasında çeşitlendirir ve bir dereceye kadar diğer sektörlerdeki meslektaşlarıyla da bağlar kurarlar. Benzer şekilde, üst düzey yöneticiler de her zaman yeni şeyler öğrenmelerine yardımcı olan ve kendi alanları dışındaki sektörlerle iletişim halinde olmalarını sağlayan çeşitli dış projelere sahip olmuşlardır. Twitter'ın CEO'su Elon Musk'tan daha iyi bir örnek olabilir mi?
10.000'den bakıldığında, büyüme seçeneklerinin çeşitlendirilmesinin oldukça yaygın olduğu görülmektedir. Örneğin kuruluşlar, yerel ekonomideki dalgalanmaları telafi etmenin bir yolu olarak işlerini farklı coğrafyalara yaymaktadır.
Dolayısıyla, çalışanların da bu şekilde düşünmesi son derece haklı. Bu, tek bir işe odaklanmaktan ve ani bir küçülmeden etkilenme riskinden kurtulmanın bir yoludur. Bu aynı zamanda talep ya da kaldıraç olmayan bir sektör ya da rolde sıkışıp kalmaktan kaçınmanın da bir yoludur.
Kariyer Portföyü Oluşturma Neden Önemlidir?
Birden fazla işi birleştirme fikri tamamen yeni olmasa da, buna odaklanmanın değişen çalışma ortamıyla çok ilgisi var.
Buna göre Zapier, 2022'de Amerikalıların %40'ının bir yan işi vardı. Ortalama olarak, haftada 13,4 saat yan işlere ayrılmıştır. Bu sayede yılda ortalama 12.689 dolar gelir elde edildi. Benzer eğilimler başka yerlerde de gözlemlenmiştir. Örneğin, Deloitte'un Z Kuşağı ve Y Kuşağı Anket Birleşik Krallık'taki Y kuşağının %39'unun ve Z kuşağının %42'sinin 2022 yılında yan işlere sahip olduğunu belirtmiştir. Bu sayı, daha fazla insan kariyer portföyü oluşturmaya başladıkça artacaktır.
İşte kariyer portföyü oluşturmanın mantıklı olmasının birkaç nedeni:
Kendini Gerçekleştirme ve Keşif
Kendini keşfetmenin gerçekleşmesi, işgücünün evriminde kritik bir faktör haline geldi ve bu durum, sürekli öğrenme ve sürekli test etme yoluyla kendini yeniden keşfetme ihtiyacıyla daha da güçlendi. Genellikle başarılı bir kariyerin alamet-i farikası olarak kabul edilen büyüme ve gelişme yönündeki tekil ve değişmez dürtü, son derece sıkıntılı bir iş-yaşam dengesine yol açabilir. Bu, bazıları için işe yaramadığı anlamına gelmez. Ancak diğerleri için, güçlü yönlerinden yararlanmalarına, yeni uzmanlık alanlarını keşfetmelerine ve farklı kariyer gelişimi modellerini denemelerine olanak tanıyan daha esnek ve çok yönlü bir yaklaşımın daha uygun olabileceği anlamına gelir.
Örneğin, bir kişi her zaman bir hayır kurumunda çalışmak istemiş olabilir. Ya da belki bir kişi finans sektörüyle uğraşmak istiyor ama bunu bir şirketin çarkında bir dişli olmak yerine kendi şartlarıyla yapmayı tercih ediyor. İşte bu ve benzeri nedenlerden dolayı kariyer portföyü oluşturma, kendini gerçekleştirme arayışında olan bireyler için çok anlamlıdır.
Teknolojik Gelişmelere Ayak Uydurmak
2013 yılında Oxford Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırma, ABD'deki işlerin %47'sinin önümüzdeki 20 yıl içinde yapay zeka tarafından ortadan kaldırılma riski altında olacağını ortaya koydu. Bu o zamanlar abartılı bir iddia gibi görünüyordu. Ancak Facebook, Amazon, Microsoft ve Google gibi şirketler yapay zeka odaklı teknolojilere çok fazla odaklandığından, bu tür beklentiler son birkaç yılda daha önemli hale geldi. GPT3.5 destekli bir yapay zeka sohbet robotu olan OpenAI'nin ChatGPT'si buna en iyi örnektir.
Yapay zeka odaklı teknolojilerin yaptığı şey, tüm sektörlerde ve endüstrilerde işgücünün beklentilerini kökten değiştirmek oldu. Bu durum, iş akışlarında verimliliği artırmak, daha fazla değer elde etmek ve pazara sunma süresini kısaltmak için yapay zeka odaklı araçlardan giderek daha fazla yararlanan şirketler için de geçerlidir. Şimdi bu evrimi bir çalışanın, örneğin bir yazarın bakış açısından ele alalım. Yapay zeka yazma araçları, özellikle de ChatGPT, mükemmel dilsel ifade için giriş bariyerini düşürdü. Bu, bir yazarın işinin yok olmanın eşiğinde olduğu anlamına gelmese de, farklılaşmak için daha iyi çıktılar sunma konusunda herkes üzerinde artan bir baskı olduğunu gösteriyor.
Bu durum, bireylerin kendi alanlarının yapay zeka destekli herhangi bir üründen etkilenmesi durumunda başvurabilecekleri birden fazla seçeneğe sahip oldukları stratejik kariyer portföyü oluşturmalarını gerektirmektedir. Ve yapay zeka sadece bir örnek. Yeni teknolojiler tarafından dönüştürülmeye hazır daha birçok alan var.
Ekonomik Belirsizliklerle Mücadele
Devam eden işten çıkarmalarla ilgili anlatıya geri dönecek olursak, son dönemdeki ekonomik belirsizlikler ve yetersiz şirket bütçeleri, çalışanların iş piyasasında istikrarlı bir yer edinmesini zorlaştırdı. Bu durum özellikle BT sektöründe çalışanlar için geçerli. Tüm dünyada, çalışanlar sürüler halinde işten ayrılmak zorunda bırakılıyor. Bu da çalışanların giderek daha fazla alışılmadık yollardan sığınak aradıkları anlamına geliyor.
İlgi alanlarının ve beceri geliştirmenin hala kişinin kendi kontrolü altında olması dikkat çekicidir. Ancak, durgunluktan kaynaklanan iş kesintileri veya işten çıkarma tehdidi gibi durumlar büyük ölçüde kişinin kontrolü dışındadır. Bu nedenle daha fazla kişi, gelir kaynaklarından birinin ya da birkaçının tükenmesi durumunda geri dönebilecekleri birden fazla gelir akışına sahip oldukları kümülatif kariyerlere yöneliyor.
Kuruluşlar Endişelenmeli mi?
Kariyer portföyü oluşturma, kariyer planlamasında hızla gelişen bir yaklaşımdır. Bu yaklaşım, kurumsal katılıma karşı çıkmasa da bireysel hayal gücü ve yaratıcılık için kesinlikle çok fazla alan bırakmaktadır. Peki, bu kuruluşlar için ne anlama geliyor? Bunu iki perspektiften anlayalım.
Üretkenlik
The concept of career portfolioing, albeit different, might somewhere tie in with moonlighting. The latter has been both validated and criticised. When asked about moonlighting, John Ricco, the co-founder of an NYC-based recruiting agency said that "I can see why people would want to take on two full-time jobs in such a bad economy, but from a business perspective, it definitely can't be allowed to happen."
Neden böyle? Muhtemelen ek iş yapmanın bazı işletmelerin gözünde bir çalışanın verimliliğini etkileyebileceği için. Belki de bu iddiayı destekleyecek verilere bile sahiplerdir. Peki ya kariyer portföyü oluşturma? Bir çalışanın üretkenliğini nasıl etkiler? Şu ana kadar özetlediğimiz kadarıyla bu, kariyer planlamasına dengeli bir yaklaşımdır. Kendi anketimiz de bunu doğruluyor.
Müşterilerimizden bazılarına, asıl işlerinin yanı sıra yarı zamanlı işlerde çalışan personel sayısını sorduk.
Ortalama olarak, çalışanlarının %20-30'unun ana işleri dışında gelirleri vardır. Yaklaşık %10'u hafta sonları yarı zamanlı çalışmaktadır. Çalışanların çoğu ana işleri dışında herhangi bir işte çalışmıyor. Tüm vakalarda, müşteriler gözle görülür bir verimlilik farkı görmemişlerdir.
Kariyer portföyü oluşturma ile en çok ilişkilendirilen roller tasarımcılar, pazarlamacılar ve hatta avukatlardır.
İş Performansı
Günün sonunda önemli olan bir işletmenin kârlılığıdır. Ancak bu, büyük ölçüde bir kuruluşun insan sermayesini ne kadar iyi yönettiğine bağlıdır. Gördüğümüz kadarıyla, çalışanların monoton iş akışları, durgun maaşlar ve iş içinde ilerleme eksikliği nedeniyle hayal kırıklığına uğraması alışılmadık bir durum değil.
Pew Araştırma Merkezi'nin araştırma çalışanların mevcut işlerinden ayrılmalarında en önemli etkenlerden birinin para olduğunu ortaya koyuyor. 2021 yılında
Çalışanların %63'ü düşük ücret nedeniyle işten ayrıldı
63'ü ilerleme fırsatlarının olmaması nedeniyle ayrıldı
57'si iş yerinde kendilerine saygısızlık yapıldığını düşündüğü için ayrıldı
45'i esneklik eksikliğini başlıca nedenlerden biri olarak gösteriyor
43'ü iyi yan haklar ve sigorta kapsamı olmadığı için ayrıldı
Tüm bu veriler bize ne söylüyor? Kuruluşların insan sermayelerinin mevcut durumunu nasıl gördükleri ile çalışanlarının gözünden nasıl göründüğü arasında keskin bir tezat var. Bu durum, özellikle iyi bir işgücünü neyin oluşturduğunun anlaşılması söz konusu olduğunda, kuruluş kültüründe köklü bir değişim gerektiriyor.
Bu bağlamda, kariyer portföyü oluşturma kesinlikle ciddi bir şekilde incelenmesi gereken bir uygulama değildir. Aslında, ileriye dönük olarak çok değerli olabilecek bir yaklaşımdır. Şunu bir düşünün:
Yetkin yetenek sıkıntısı göz önünde bulundurulduğunda, gelecekte kuruluşlar uzmanları günde 9-10 saat çalıştırmak yerine onların değerli zamanlarının bir kısmı için rekabet etmeye odaklanabilir.
Kümülatif kariyerlerdeki patlamayla birlikte kuruluşlar, çalışanlarının girdilerinin miktarından ziyade çıktılarının kalitesine giderek daha fazla odaklanacaktır.
Araştırmalara göre, bir çalışan 8-9 saatlik bir iş günü boyunca sadece 2 saat 53 dakika üretken olabiliyor. Dolayısıyla, kuruluşların yetenek yönetiminde yaşam tarzı dostu bir yaklaşım benimsemeleri iyiye işarettir.
Sonuç - Yetkin Kişileri Yakınımızda Tutmak
Y kuşağı ve Z kuşağının iş piyasasına hakim olması ve işgücü dinamiklerini şekillendirmesiyle birlikte, çalışanların işe bakış açısı söz konusu olduğunda kuruluşlar büyük bir paradigma değişimine karşı dikkatli olmalıdır. Yarı zamanlı olarak çalışabilmek, birden fazla gelir kaynağına sahip olmak ve hatta istedikleri zaman ek iş yapmak istiyorlar.
Of course, not everything can be left to the discretion of the employee. Organisations need to set boundaries that are understandable, fair, and workable. However, putting breaks to career portfolioing is most certainly not the way forward. You don't want your employees to "quiet quit" or even live with frustration. In the end, you will probably be the one suffering from attrition brought on by mediocrity and lethargy.
Sonuçta, en azından günün bir bölümünde harika bir uzmana sahip olmak, hiç kimseye sahip olmamaktan daha iyidir.
Okuduklarınızı beğendiniz mi? İşte işyeri verimliliğini sağlamaya yönelik daha fazlası: