2024 Yılının En İyi 6 Eğitim Değerlendirme Modeli: Bölüm 2

İçinde birinci bölüm, eğitim etkinliğini değerlendirmek için üç temel modeli inceledik: Kirkpatrick Modeli, Phillips ROI Modeli ve CIPP Modeli. Bu modeller, katılımcı tepkilerinden uzun vadeli sonuçlara kadar eğitim programlarının çeşitli yönlerini değerlendirmek için kapsamlı bir çerçeve sağladı.

Ancak eğitim değerlendirme dünyası, daha derin içgörüler elde etmenize yardımcı olacak daha da değerli araçlar sunmaktadır. Bu ikinci bölümde, eğitim etkinliğini farklı açılardan ele alan üç ek modeli inceleyeceğiz: DACUM Modeli, Dreyfus Modeli ve Brinkerhoff Modeli.

Müfredat Geliştirme veya DACUM Modeli, iş ve görev analizi, müfredat geliştirme ve eğitim programı tasarımı için en iyi şekilde çalışan yetkinlik temelli bir modeldir. Belirli bir iş veya meslek için gerekli olan görev ve yetkinlikleri tanımlamak için vasıflı çalışanların uzmanlığına dayanan oldukça etkili bir yöntemdir.

DACUM Modeli, tarafsız bir kolaylaştırıcının rehberliğinde işlerini oluşturan görev ve işleri analiz eden altı ila sekiz yüksek vasıflı çalışandan oluşan bir paneli içerir. İşte algoritma:

Panel üyeleri beyin fırtınası yapar ve işlerinde gerçekleştirdikleri tüm görevleri listeler. Bu görevler günlük, haftalık ve ara sıra yapılan görevleri içerebilir. Her görev, kolay düzenleme ve değişiklik için dizin kartlarına veya yapışkan notlara kaydedilir.

Her görev için panel üyeleri, gerçekleştirilen belirli eylemleri, kullanılan araç ve gereçleri, görevin gerçekleştirildiği koşulları ve beklenen sonuçları içeren ayrıntılı bir açıklama sunar. Ayrıca her bir görevi etkin bir şekilde yerine getirmek için gereken beceri, bilgi ve tutumları da belirtirler.

Panel üyeleri, tipik olarak görev alanları veya iş fonksiyonları olarak adlandırılan daha geniş kategoriler halinde organize edilen doğal görev gruplarını tartışır ve tanımlar.

Üyeler, görevlerin ilgili görev alanları altında kategorize edildiği hiyerarşik bir yapı kurarak net ve organize bir çerçeve oluştururlar.

Panel üyeleri, harici doğrulama yoluyla görev listesinin doğruluğunu, uygunluğunu ve eksiksizliğini sağlamak için düzenlenen görev listesini ilk çalıştayın bir parçası olmayan ek konu uzmanları veya paydaşlarla paylaşır. Geri bildirim toplar ve görev listesini revize ederek doğruluk ve bütünlüğü artırmak için gerekli ayarlamaları yaparlar.

Her bir görev için, panel üyeleri istenen sonuçları ve performans standartlarını tanımlayan özel performans hedefleri formüle eder. Performans hedeflerinin belirlenen yetkinlikler ve eğitim veya müfredat geliştirmenin genel hedefleri ile uyumlu olmasını sağlamalıdırlar.

Sonuç olarak, müfredat geliştirme, eğitim programı tasarımı ve performans değerlendirmesi için temel olarak kullanılabilecek bir dizi iyi tanımlanmış performans hedefi oluştururlar.

Uzman görüşleri sayesinde, bu modelin kullanılması iş gerekliliklerinin ve yetkinliklerin doğru, kapsamlı ve ayrıntılı bir şekilde anlaşılmasını sağlar. Modelin bir diğer faydası da esnekliğidir: performans değerlendirmelerinden eğitim kursları tasarlamaya kadar çeşitli sektörlere, mesleklere, iş rollerine ve amaçlara uygulanabilir.

Ancak, panel üyeleri arasında fikir birliğine varmak, özellikle farklı meslek alanlarında zor olabilir.

• Müfredat geliştirme:Eğitim kurumları, endüstri standartları ve iş gereklilikleriyle uyumlu yetkinlik temelli müfredat tasarlamak için DACUM'u kullanır. DACUM tablosu kurs içeriğinin, öğrenme hedeflerinin ve değerlendirme yöntemlerinin geliştirilmesini belirler.

• Eğitim Programı Tasarımı:İşletmeler, belirli iş yetkinliklerine yönelik hedefli eğitim programları oluşturmak için DACUM'u kullanır. Bu tablo, eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesine, eğitim materyallerinin tasarlanmasına ve etkinliklerinin değerlendirilmesine yardımcı olur.

• İş Analizi ve Tasarımı:DACUM, iş tanımları, performans standartları ve işe alım kriterleri geliştirmek için kullanılabilecek iş rollerinin ayrıntılı bir şekilde anlaşılmasını sağlar. Kuruluşların iş fonksiyonlarını düzene koymasına ve işgücü planlamasını geliştirmesine yardımcı olur.

• Performans Değerlendirmesi:İşverenler, açıkça tanımlanmış yetkinliklere ve görevlere dayalı olarak çalışan performansını değerlendirmek için DACUM şemasını kullanır. Model, performans değerlendirme araçlarının geliştirilmesi ve çalışan gelişimi için alanların belirlenmesi için bir temel sağlar.

Stuart ve Hubert Dreyfus kardeşler tarafından 1980'lerde geliştirilen Dreyfus Beceri Edinimi Modeli, bireylerin acemilikten uzmanlığa kadar farklı beceri edinimi seviyelerinde nasıl ilerlediklerini açıklamaktadır. Bu model, beceri gelişimini anlamak ve kolaylaştırmak için eğitim, mesleki gelişim ve öğretimde yaygın olarak kullanılmaktadır.

Modele göre, bir kişi öğrenme yolculuğu sırasında şu aşamalardan geçer: acemi, ileri düzeyde acemi, yetkin, yetkin ve uzman.

Bu aşamada, öğrencilerin beceri veya alanla ilgili çok az deneyimi vardır veya hiç yoktur. Büyük ölçüde başkaları tarafından sağlanan kurallara ve yönergelere güvenirler ve daha geniş bağlamı anlamakta zorluk çekerler. Adım adım talimatları takip ederek belirli bir yazılımı kullanmayı öğrenen yeni bir çalışan, aceminin parlak bir örneğidir.

Acemiler için eğitim programları açık, bağlamdan bağımsız kural tabanlı talimatlar ve geri bildirim sağlamalıdır.

Öğrenciler biraz deneyim kazanmaya başlar ve tekrar eden durumsal unsurları tanıyabilir. Hala kurallara güvenirler ancak bunları belirli durumlara uygulamaya başlarlar. Temel prosedürleri uygulayabilen ancak yine de gözetim ve desteğe ihtiyaç duyan bir tıp öğrencisi ileri düzey acemilere örnektir.

Bu öğrencilere yönelik eğitim programları, anlayışlarını sağlamlaştırmalarına yardımcı olmak için gerçek dünya senaryoları ve rehberli deneyimlerle pratik yapmayı içermelidir.

Bu aşamada, öğrenciler işlerini planlayabilir ve yönetebilirler. Kuralları bağlam içinde anlar ve uygularlar ve daha karmaşık durumlarla başa çıkabilirler. Problem çözme becerileri geliştirir ve görevlere öncelik verebilirler. Yetkin bir çalışan örneği, dersleri etkili bir şekilde tasarlayıp sunabilen, bir sınıfı yönetebilen ve farklı öğrenci ihtiyaçlarına uyum sağlayabilen bir öğretmendir.

Yetkin çalışanlar için eğitim programlarının temel parçaları hedef belirleme, stratejik planlama ve daha bağımsız uygulama olmalıdır.

Yetkin öğrenciler durumları bireysel yönlerden ziyade bütünsel olarak görürler. Bağlamı sezgisel olarak anlayabilir ve deneyime dayalı kararlar verebilirler. Daha derin bir anlayış geliştirir ve bunu esnek bir şekilde uygulayabilirler. Yetkin bir çalışan örneği, karmaşık kodu hızlı bir şekilde anlayıp hatalarını ayıklayabilen, verimli algoritmalar tasarlayabilen ve genç geliştiricilere mentorluk yapabilen bir yazılım geliştiricisidir.

Bu çalışanların yeterliliklerini daha da artırmak için, eğitim programları yansıtıcı uygulama, mentorluk ve karmaşık problem çözme fırsatlarını içermelidir.

Uzmanlar, genellikle açık kurallara dayanmadan sezgisel ve akıcı bir şekilde çalışırlar. Derin, zımni bilgiye sahiptirler ve başkalarının gözden kaçırabileceği kalıpları ve nüansları fark edebilirler. Alanlarında yenilikler yapar ve en iyi uygulamalara öncülük ederler. Karmaşık ameliyatları kolaylıkla gerçekleştiren, yeni cerrahi teknikler geliştiren ve diğer cerrahları eğiten bir cerrah uzmanlara örnek olarak verilebilir.

Uzmanlar eğitim ihtiyacını aşmış gibi görünebilir, ancak durum böyle değildir. İnovasyon yoluyla sürekli öğrenmekten, başkalarına öğretmekten ve en yeni uygulamalara ve araştırmalara katılmaktan fayda sağlayacaklardır.

Bu modelin en büyük gücü özelleştirilmiş bir öğrenme sistemidir. Herkese uyan tek beden yaklaşımını bir kenara bırakarak, öğrencinin mevcut uzmanlık seviyesine uygun kişiselleştirilmiş öğrenme deneyimleri geliştirmek için bir çerçeve önerir. Dreyfus modeli, zaman içinde beceri gelişiminin izlenmesine yardımcı olarak öğrencilerin daha ileri düzeydeki zorluklara ne zaman hazır olduklarını belirlemeyi kolaylaştırır.

Bu modeli izleyerek, eğitimciler ve eğitmenler farklı aşamalardaki öğrencilerin ihtiyaçlarını karşılayan eğitimleri daha iyi tasarlayabilir ve sunabilirler.

Ancak, bir bireyin beceri düzeyini değerlendirmek öznel olabilir ve değerlendiricinin bakış açısına göre değişebilir. Ayrıca, her aşamada uygun düzeyde destek ve öğretim sağlamak eğitimciler ve kuruluşlar için yoğun kaynak gerektirebilir.

Örnek olarak bir yazılım geliştirme eğitim programını ele alalım.

Eğitim sırasında programlama dilleri, kodlama standartları ve geliştirme araçları hakkında giriş dersleri verin. Açık, adım adım talimatlar içeren uygulamalı alıştırmalar kullanın.

Kursu bitirdikten sonra, basit kod parçacıkları yazma ve temel kodlama yönergelerini takip etme becerisini değerlendirin.

Artık eğitim kursuna küçük projeler ve kod incelemeleri ekleyebilirsiniz. Öğrencileri basit hataları ayıklamaya ve mevcut kodda küçük değişiklikler yapmaya teşvik edin. Öğrencilerin temel kodlama kavramlarını gerçek dünya senaryolarına uygulama ve basit sorunları çözme becerilerini değerlendirin.

Yazılım çözümlerinin planlanmasını, tasarlanmasını ve uygulanmasını gerektiren daha büyük projeler atayın. İşbirliğine dayalı projeleri ve kod dokümantasyonunu dahil edin.

Yazılım geliştirme projelerini yönetme, sürdürülebilir kod yazma ve ekip üyeleriyle etkili bir şekilde işbirliği yapma becerisini değerlendirin.

Yetkin yazılım geliştiricileri eğitirken yazılım mimarisi, tasarım modelleri ve performans optimizasyonu gibi ileri düzey konulara odaklanın. Akran mentorluğu ve kod yeniden düzenleme alıştırmaları için fırsatlar sağlayın.

Öğrencilerin sağlam yazılım sistemleri tasarlama, kodu optimize etme ve genç geliştiricilere mentorluk yapma becerilerini değerlendirin.

En yeni projelere, açık kaynak katkılarına ve inovasyon mücadelelerine katılımı teşvik edin. Geliştirme ekiplerinde liderlik rolleri için fırsatlar sağlayın.

Karmaşık yazılım projelerine liderlik etme, yazılım geliştirme uygulamalarında yenilik yapma ve daha geniş bir topluluğa katkıda bulunma becerilerini değerlendirin.

Başarı Vaka Yöntemi (SCM) olarak da bilinen Brinkerhoff Modeli, Robert O. Brinkerhoff tarafından geliştirilen eğitim programlarını değerlendirmeye yönelik bir yaklaşımdır. Bu model, etkinliğini belirlemek ve gelecekteki eğitim girişimlerini iyileştirmek için bir eğitim programındaki en başarılı ve en başarısız vakaları belirlemeye ve anlamaya odaklanır. Brinkerhoff Modeli, değerlendirmeye yönelik pratik ve eylem odaklı yaklaşımı nedeniyle özellikle değerlidir ve karar verme ve eğitim iyileştirmelerini doğrudan bilgilendirebilecek içgörüler sağlar.

1. Odaklanma ve Planlama

Bu aşamanın amacı, değerlendirmenin kapsamını ve hedeflerini tanımlamak ve değerlendirme sürecini planlamaktır. Eğitim programı için kritik başarı faktörlerinin belirlenmesi de önemlidir.

2. Etki Modeli Oluşturma

Bu aşamada amaç, eğitim programını istenen sonuçlara ve etkilere bağlayan kavramsal bir model geliştirmektir.

İlk olarak, eğitimden kaynaklanan davranış ve performansta beklenen değişiklikler belirlenmelidir.

Bir sonraki aşama, bu değişiklikler için gerekli koşulları belirlemek ve bu ilişkileri görselleştirmek için bir mantık modeli veya etki haritası geliştirmektir.

3. Değerlendirmenin Tasarlanması ve Uygulanması

Bu aşama, eğitim programının başarı ve başarısızlık durumları hakkında veri toplamaktır. Başarılı ve başarısız vakaları belirlemek için kriterler geliştirmekle işe başlayın. Anketler, görüşmeler, gözlemler ve performans kayıtları yoluyla nitel ve nicel veriler toplayın. Başarı ve başarısızlık durumları için temsili örnekler seçin. Sonuç olarak, başarılı ve başarısız eğitim deneyimleri hakkında ayrıntılı bilgi içeren bir veri setine sahip olmalısınız.

4. Verilerin Analiz Edilmesi ve Yorumlanması

Bu aşamanın amacı, eğitim programında başarı ve başarısızlığa katkıda bulunan faktörleri anlamaktır.

Kalıpları ve içgörüleri belirlemek için önceki aşamada toplanan verileri analiz edin. Temel farklılaştırıcıları belirlemek için başarılı ve başarısız vakaları karşılaştırın.

Başarıyı mümkün kılan faktörleri ve başarısızlığa yol açan engelleri belirleyin.

5. Sonuçların Raporlanması ve İletilmesi

Son aşama ise bulguların paydaşlarla paylaşılması ve eyleme geçirilebilir tavsiyelerin sunulmasıdır.

Değerlendirme bulgularını özetleyen, başarı hikayelerini ve başarıyı kolaylaştıran koşulları vurgulayan kapsamlı bir rapor hazırlayın. Değerlendirme bulgularına dayanarak eğitim programının iyileştirilmesi için tavsiyelerde bulunun.

Brinkerhoff Modeli, eğitim programlarındaki iyileştirmeleri doğrudan bilgilendirebilecek eyleme geçirilebilir bilgiler sağlar. Neyin işe yarayıp neyin yaramadığını belirlemeye yardımcı olarak eğitimin etkinliğine dair dengeli bir bakış açısı sunar.

Ancak, başarı ve başarısızlık kriterleri öznel olabilir ve gerçeği tam olarak yansıtmayabilir. Seçilmiş vakalara dayanan bulgular tüm katılımcılara tam olarak genellenemeyebilir.

Örneğin, bir müşteri hizmetleri becerileri eğitim programını değerlendiriyorsunuz. Odaklanma ve planlama ile başlayın. Bu, programın müşteri etkileşimlerini ve memnuniyetini artırmadaki etkinliğini değerlendirmek gibi değerlendirmenin hedefini tanımlamayı ve kilit soruları, veri toplama yöntemlerini ve bir zaman çizelgesini ana hatlarıyla belirlemeyi içerir. Anahtar sorular, kritik başarı faktörlerinin ve eğitimin geliştirmesi gereken belirli davranışların belirlenmesine odaklanabilir.

Ardından, eğitim faaliyetlerini iyileştirilmiş müşteri memnuniyeti, azaltılmış şikayetler ve daha iyi iletişim becerileri gibi istenen sonuçlarla ilişkilendirerek bir etki modeli oluşturun. Bu sonuçlar için gerekli koşullar arasında geri bildirim verilerine erişim, yönetim desteği ve senaryolar ve SSS'ler gibi kaynaklar yer almaktadır.

Değerlendirmeyi tasarlarken ve uygularken, müşteri hizmetleri temsilcilerinden temsili bir örneklem seçin ve eğitim öncesi ve sonrası anketler, görüşmeler ve gözlemler kullanın. Müşteri memnuniyeti verilerini toplayın ve analiz edin, memnuniyet derecelendirmelerinde, olumlu müşteri geri bildirimlerinde ve daha iyi iletişim ve sorun çözme becerilerinde önemli gelişmeler arayın.

Eğitim öncesi ve sonrası memnuniyet puanlarını ve geri bildirimleri karşılaştırarak, başarılı ve başarısız vakalar arasındaki kalıpları ve farklılıkları belirleyerek verileri analiz edin ve yorumlayın. Eğitimin etkili yönlerini ve iyileştirilmesi gereken alanları belirleyin.

Son olarak, temel bulguları özetleyerek, başarılı vakaları vurgulayarak ve uygulanabilir öneriler sunarak sonuçları raporlayın ve iletin. Gelecekteki eğitim girişimlerini bilgilendirmek için raporu paydaşlarla paylaşın.

Altı eğitim değerlendirme modelinin incelendiği bu araştırmanın, eğitim girişimlerinizin etkinliğini değerlendirmek için size kapsamlı bir araç seti sağlayacağını umuyoruz. Her model benzersiz bir bakış açısı sunar ve belirli alanlarda üstünlük sağlar.

Kirkpatrick Modeli ve CIPP Modeli, eğitimin birden fazla düzeyde değerlendirilmesi için yapılandırılmış bir yaklaşım sağlar. Phillips ROI Modeli önemli bir finansal boyut katarken, DACUM Modeli eğitim programlarının iş gereklilikleriyle uyumlu olmasını sağlar. Dreyfus Modeli, eğitim sunumunu öğrenci beceri seviyelerine göre kişiselleştirir ve Brinkerhoff Modeli sürekli iyileştirme için pratik rehberlik sunar.

Sonuç olarak, en iyi eğitim değerlendirme modeli özel ihtiyaçlarınıza ve hedeflerinize bağlıdır. Seçim yaparken eğitim programınızın hedeflerini, mevcut kaynakları ve ihtiyaç duyduğunuz ayrıntı düzeyini göz önünde bulundurun.

İyi seçilmiş bir değerlendirme stratejisi uygulayarak, eğitim programlarınızın etkinliği hakkında değerli bilgiler edinebilir, iyileştirme alanlarını belirleyebilir ve nihayetinde eğitim yatırımınızın getirisini en üst düzeye çıkarabilirsiniz. Öyleyse bir sonraki adımı atın, ihtiyaçlarınıza en uygun modeli seçin ve daha yetenekli ve başarılı bir işgücü için eğitim programlarınızı değerlendirmeye başlayın.